Նշված չէ

Համայնքի մասին

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԼՈՌՈՒ ՄԱՐԶԻ
ՍՏԵՓԱՆԱՎԱՆ ՀԱՄԱՅՆՔԻ ԱՆՁՆԱԳԻՐ

(կենտրոնը` Ստեփանավան քաղաք)

ՀԱՄԱՅՆՔՈՒՄ ԸՆԴԳՐԿՎԱԾ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԵՐԻ ԹԻՎԸ/ԱՆՎԱՆՈՒՄՆԵՐԸ	3 (ք․ Ստեփանավան, գ․ Ուրասար, գ․ Կաթնաղբյուր, գ․ Արմանիս)
ՀԱՄԱՅՆՔԻ ՄՇՏԱԿԱՆ ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԹՎԱՔԱՆԱԿԸ (ՄԱՐԴ)	18524
ՀԱՄԱՅՆՔԻ ՀԵՌԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՄԱՅՐԱՔԱՂԱՔԻՑ (ԿՄ)	157
ՀԱՄԱՅՆՔԻ ՎԱՐՉԱԿԱՆ ՏԱՐԱԾՔԸ (ՀԱ)	5333.6
ԲԱՐՁՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԾՈՎԻ ՄԱԿԵՐԵՎՈՒՅԹԻՑ (Մ)	1400
ՀԱՄԱՅՆՔԻ ՂԵԿԱՎԱՐ	ԱՐՄԵՆ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
ՀԵՌԱԽՈՍԱՅԻՆ ՀԱՄԱՐ	(256) 2-22-33
ՀԱՄԱՑԱՆՑԱՅԻՆ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԿԱՅՔԻ ՀԱՍՑԵՆ	www.stepanavan.am

1. ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԱԿՆԱՐԿ

Ստեփանավանքաղաքըդարերիպատմությունունի։Դեռևսմ. թ.ա. 2-րդից 1-ինդարերումՍտեփանավաննիրշրջակայքովկազմելէ Մեծ Հայքի Գուգարք նահանգի Տաշիր գավառիմիմասըևմտելէ Արտաշեսյանթագավորության մեջ։Մ.թ. 1-ից 4-րդդարերումեղելէ Արշակունյաց թագավորությանկազմում։ 385 թ.-ին ՄեծՀայքիբաժանումիցհետոՏաշիրգավառիմեջմնացելէհայկականմարզպանությանկազմում։ 10-րդդարումեղելէպատմական Տաշիր-Ձորագետի (Կյուրիկյանների) թագավորության մայրաքաղաքը՝ Լոռեբերդաքաղաքով։ Դավիթ Անհողինի (989-1048 թթ.) օրոք Կյուրիկյանների թագավորությունը հզորացավ և ընդլայնեց թագավորության տարածքները, իսկ Ստեփանավանի տարածքը “Լոռե” անվանումով կազմեց թագավորության կալվածքի մի մասը։ 1185 թ.-ից սկսած Ստեփանավանն իր շրջակա տարածքներով Լոռու կազմում տրվեց Զաքարյաններին։

1118-1122 թթ. վրաց թագավոր Դավիթ Շինարարը մաքրեց Լոռին թուրք սելջուկներից և այն միացրեց Վրաստանին։

17-րդ դարի սկզբին Ստեփանավանի տարածք են գաղթում Շահ Աբասի հալածանքներից փախած հայեր և հիմնում են Չեչմանիս բնակատեղին։

1801 թվին Տաշիր գավառի կազմում Ստեփանավանի տարածքը նույնպես կցվել է Ռուսաստանին։ Այդ տարիներին Ցարական Ռուսաստանի Եկատերինա կայսրուհու գահակալության ժամանականերից այս տարածքներ են աքսորվում մեծ թվով սպաներ, նաև կուսանոցների կույսեր, ովքեր ընտանիք կազմելով հիմնում են Սլաբոդկա անունով նոր թաղամասը։ Ներկայումս դրանք Կոմիտաս, Մայակովսկի, Անդրանիկ փողոցներն են, ուր մինչև հիմա էլ կան ռուսական տիպի տներ։ Մայակովսկի փողոցի տներից մեկում էլ բնակվել են ռուս մեծ բանաստեղծ Մայակովսկու ծնողները։

1810 թ. տարածքը հանդես է եկել որպես քաղաք և կրել է Ջալալօղլի (“ջալալի որդի” թուրք.) անվանումը՝ ի պատիվ Արցախիիշխանական Հասան-Ջալալյաններ տոհմի։ Այս մասին է վկայում Ստեփանավանում գտնվող գերեզմանատան հուշաքարը՝ “Ավանս հիմնեց որդին իշխան Դավիթ Հասան-Ջալալյանց՝ 1810”։

Ջալալօղլի քաղաքի հիմնադիրներից և քաղաքը շենացնողներից են նաև Գրիգորյանների, Առաքելյանների, Ջիլավյանների, Մելիքսեթյանների, Սարգսյանների, Դադիվանյանների և այլ առևտրական ընտանիքները։

18-րդ դարում Ջալալօղլին եղել է Լոռու միակ քաղաքը։ Այստեղ գործել է չորսամյա երկսեռ դպրոց, որտեղ 1879-1883 թթ. կրթությունն է ստացել մեծ գրող Հովհաննես Թումանյանը։ 19-րդ դարի վերջին այս դպրոցում է դասավանդել ազգային- ազատագրական շարժման հայտնի գործիչ, դաշնակցական Հովսեփ Արղությանը։

1918 թվի գարնանը Ջալալօղլիում է գտնվում հայկական բանակային կորպուսի դիվիզիան՝ ՀՀ ազգային հերոս, գեներալ-հրամանատար Անդրանիկ Օզանյանի գլխավորությամբ։ Նույն թվականին, երբ Հայաստանի և Վրաստանի միջև տեղի է ունենում զինված բախում, ստեղծվում է Լոռու “Չեզոք գոտին”, որտեղ ընդգրկվում է նաև Ստեփանավանի տարածաշրջանը։ Այս ժամանակաշրջանի հայ ազգային-ազատագրական պայքարն է նկարագրել գրող Խաչիկ Դաշտենցն իր “Ռանչպարների կանչը”գրքի “Բերդ” գլխում։

1921 թ. փետրվարի 11-ին Լոռու "Չեզոք գոտին" վերացվեց, և Ստեփանավանը՝ շրջակա գյուղերով միացվեց Լոռի-Փամբակի գավառին, որը Խորհրդային Հայաստանի 9 գավառներից մեկն էր։

1923 թ. ի պատիվ հեղափոխական գործիչ Ստեփան Շահումյանի Ջալալօղլին վերանվանվեց Ստեփանավան։

Ստեփանավան քաղաքը զգալի տուժել է 1988-ի Սպիտակի երկրաշարժից։ Հետագա տարիներին քաղաքն սկսեց վերակառուցվել, և տարածվել նաև Ձորագետի ձախ ափին։

2010 թ. Ստեփանավան քաղաքը նշեց իր 200-ամյակը։

2. ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ ՆԿԱՐԱԳԻՐ

Ստեփանավան քաղաքը մտնում է ՀՀ Լոռու մարզի տարածաշրջանային կազմի մեջ` գտնվելով մարզի գրեթե երկրաչափական կենտրոնում, Ձորագետի միջին հոսանքի աջ և ձախ ափերին: Ընդհանուր տարածքը 5333.6 հեկտար է, որից 1020 հա-ը կառուցապատված: Քաղաքի ընդհանուր պարագիծը 26.5 կմ է, հյուսիսից հարավ միջին լայնությունը կազմումէ 6.3 կմ, իսկ արևելքից արևմուտք երկարությունը` 4 կմ: Ստեփանավան քաղաքի ամբողջ երկարությամբ` արևելքից-արևմուտք անցնում է Հայաստանը ԱՊՀ երկրների հետ կապող Երևան-Թբիլիսի միջպետական նշանակության Մ3 ավտո մայրուղին, որը համայնքի համար ունի ռազմավարական և սոցիալ - տնտեսական նշանակություն: Ստեփանավանից սկսումեն 3 հանրապետական նշանակության ճանապարհներ` Ստեփանավան-Ալավերդի, Ստեփանավան-Պրիվոլնոյե-Ախքյորփի և Ստեփանավան-Կաթնաղբյուր: Ստեփանավանից հյուսիս-արևելք մոտ 15կմ հեռավորության վրա է գտնվում Ստեփանավանի օդանավակայանը, որտեղ իրականացվել են հիմնանորոգման աշխատանքներ և այն պատկանում է ԱԻն նախարարությանը: Քաղաքը գտնվում է հանրապետության հյուսիսային մասի սեյսմոակտիվ գոտում:

3. ՀԱՄԱՅՆՔԻ ԿԼԻՄԱՅԱԿԱՆ ՀԱՄԱՌՈՏ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ

Մթնոլորտային տեղումների միջին տարեկան քանակը (մմ)	683
Օդի միջին ջերմաստիճանը հունվարին (⁰C)	-4.2
Օդի միջին ջերմաստիճանը հուլիսին (⁰C)	16.7

4. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

1.Համայնքում ընդգրկված բնակավայրերը և դրանց հեռավորությունը համայնքի կենտրոնից 1.1) Ուրասար վարչական միավոր 1.2) Կաթնաղբյուր վարչական միավոր	7.2 18.0
2. Նախկին (ՀԽՍՀ) վարչական շրջանի անվանումը	Ստեփանավանի շրջան
3. Համայնքի հեռավորությունը՝
3.1) մայրաքաղաքից (կմ)	157
3.2) մարզկենտրոնից (կմ)	36
3.3) պետական սահմանից ուղիղ գծով (կմ)	20
3.4) նախկին շրջկենտրոնից (կմ)	-
3.5) միջպետական նշանակության ավտոճանապարհից (կմ)	-
4. Համայնքի բարձրությունը ծովի մակերևույթից (մ)	1400
5. Համայնքի վարչական տարածքը (հա)		5333.6
6. Սահմանակից համայնքների անվանումները	Տաշիր, Լոռի Բերդ, Գյուլագարակ, Սպիտակ խոշորացված համայնքներ և Շիրակի մարզ
7. Համայնքապետարանի էլեկտրոնային փոստի հասցեն	stepanavan.lori@mta.gov.am
8. Համացանցային պաշտոնական կայքի հասցեն	stepanavan.am
9. Համայնքի ղեկավարի հեռախոսահամարը	+374 256 2 22 33
10. Համայնքապետարանի հեռախոսահամարը	+374 256 2 22 33
11. Համայնքի հեռախոսային կոդը	+374 (256)
12. Համայնքում փոստային բաժանմունքի առկայությունը (այո, ոչ)	այո
13. Համայնքապետարանի փոստային դասիչը	2901
14. Հաստատված գլխավոր հատակագծի առկայությունը (այո, ոչ)	Այո
15. Քաղաքացիների սպասարկման գրասենյակի առկայությունը (այո, ոչ)	Այո /մեկ պատուհան/

5. ԲՆԱԿՉՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ԿԱԶՄԸ

2018
1. Մշտական բնակչության թվաքանակը	20527
2. Գրանցված ծնունդների քանակը	263
3. Մահացության դեպքերի քանակը	247
4. Ամուսնությունների քանակը	52
5. Ամուսնալուծությունների քանակը	36
6. Տնային տնտեսությունների թիվը	5727
7. Ընտանեկան նպաստ ստացող տնային տնտեսությունների քանակը	1113
8. Կենսաթոշակառուների քանակը	5538
9. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց քանակը	4018

6. ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ, ԿՐԹԱԿԱՆ, ՄԱՐԶԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

2018
1. Գրադարանների քանակը	1
2. Արվեստի դպրոցների քանակը	1
3. Երաժշտական դպրոցների քանակը	1
4. Նախադպրոցական հիմնարկների քանակը	5
5. Հանրակրթական դպրոցների քանակը	9
6.Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) ուսումնական հաստատությունների քանակը	-
7. Միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատությունների քանակը	2
8. Բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների քանակը	1
9. Մարզադպրոցների քանակը	1

7. ԲՆԱԿԵԼԻ ՖՈՆԴ

2018
1. Համայնքի բնակարանային ֆոնդի ընդհանուր մակերեսը (մ2)	20933.4
2. Բազմաբնակարան շենքերի ընդհանուր թիվը	147
3. Բնակելի տների (առանձնատների) ընդհանուր թիվը	3903

8. ՀՈՂԱՅԻՆ ՖՈՆԴ ԵՎ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

2018
1. Հողեր, ընդամենը (հա)	20933.4
2. Գյուղատնտեսական նշանակության հողեր (հա)	18110.1
3. Բնակավայրերի ընդհանուր տարածքը (հա)	1169.0
4. Խոշոր եղջերավոր անասունների գլխաքանակը	3885
5. Մանր եղջերավոր անասունների (ոչխար և այծ) գլխաքանակը	847
6. Խոզերի գլուխաքանակը	940
7. Գյուղատնտեսական տեխնիկա /համայնքային/	32
7.1 տրակտորներ (քանակը)	32
7.2 կոմբայններ (քանակը)	-
8. Գյուղացիական տնտեսությունների թիվը	868

9. ԵՆԹԱԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔՆԵՐ

1. Էլեկտրական ենթակայանների քանակը	37
2. Համայնքում գազիֆիկացման առկայությունը (այո, ոչ)	այո
3. Համայնքում աղբավայրի առկայությունը (այո, ոչ)	այո
4. Գերեզմանատան առկայությունը համայնքում (այո, ոչ)	այո
5. Համայնքային ենթակայության ճանապարհների ընդհանուր երկարությունը (կմ)	94.9
6. Կոմունալ և ճանապարհաշինական տեխնիկայի առկայությունը /համայնքային/	2
6.1 Ինքնաթափ բեռնատար մեքենաների քանակը	67
6.2 Էքսկավատորների քանակը	4
6.3 Թրթուռավոր տրակտորների քանակը	4
6.4 Գրեյդերների քանակը	1
6.5 Աղբատար մեքենաների քանակը	6
6.6 Բազմաֆունկցիոնալ կոմունալ մեքենաների քանակը	1
6.7 Վակուումային փոշեկուլ մեքենաների քանակը	0
6.8 Ավտոաշտարակների քանակը	2
7. Համայնքի տարածքով անցնող միջպետական և հանրապետական նշանակության ավտոճանապարհների ընդհանուր երկարությունը (կմ)	8.1
8. Համայնքի տարածքում գործող առևտրային բանկերի մասնաճյուղերի առկայությունը (այո, ոչ) և դրանց քանակը	4
9. Ներհամայնքային երթուղիների առկայությունը (այո, ոչ)	ոչ

10. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐ

Համայնքի վարչական բյուջեի եկամուտներ (հազ. դրամ)

	Ընդունված բյուջե	Փաստացի
1. Ընդամենը եկամուտներ	416719.1	413589.8
2. Հարկային եկամուտներ, ընդամենը	57701.3	55027.4
այդ թվում`
2.1 հողի հարկ	16494.4	14009.2
2.2 գույքահարկ	41206.9	41018.2
3. Պաշտոնական տրանսֆերտներ, ընդամենը	272299.2	272299.2
3.1 դոտացիա	262030.7	262030.7
3.2 սուբվենցիա	10268.5	10268.5
4. Մուտքեր հողի օտարումից	38200.0	36817.0

Համայնքի վարչական բյուջերի ծախսեր (հազ. դրամ)

	Ընդունված բյուջե	Փաստացի
1. Ընդամենը ծախսեր	421153.4	414418.6

Համայնքի ֆոնդային բյուջերի եկամուտները (հազ. դրամ)

	Ընդունված բյուջե	Փաստացի
1. Ընդամենը ֆոնդային բյուջեի եկամուտներ	5837.2	5837.1

Ֆոնդային բյուջեի ծախսեր (հազ. դրամ)

	Ընդունված բյուջե	Փաստացի
1. Ընդամենը ծախսեր	30784.8	10268.4

11. ՏԵՂԱԿԱՆ ԻՆՔՆԱԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐ

1. Համայնքապետարանի աշխատողների թվաքանակը, մարդ	56
որից`
1.1 համայնքային ծառայողներ	27
2. Ապարատի պահպանման ծախսերը, ընդամենը (հազ. դրամ)	102821.9
3. Ավագանու անդամների թվաքանակը	15

12. ՀԱՄԱՅՆՔԻ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐՆԵՐԸ

Հիմնախնդիրը

Ակնկալվող լուծումը

ք. Ստեփանավան

Մանկականզբոսայգուհիմնանորոգում

Զբոսաշրջայինքաղաքիհամարանհրաժեշտությունէ

Փողոցայինլուսավորությանցանցիընդլայնում

Ծայրամասայինփողոցներըհիմնականումանբարեկարգենորոնցլուսավորումըանհրաժեշտությունէ

Փողոցների վերանորոգում

Կպահպանի փողոցների ասֆալտապատ շերտը հետագա քայքայումից

Բազմաբնակարան շենքերի տանիքների վերանորոգում

Կպահպանի բազմաբնակարան շենքերի պատերի և կոնստրուկցիաներ քայքայումը ներհոսող անձրևաջրերից

Ձորագետի կիրճի նախկին միջպետական ճանապարհի հիմնանորոգում

ԱյնՁորագետիկամրջի այլընտրանքայինճանապարհնէունիռազմավարականնշանակություն

Մանկապարտեզ N 3

Սանհանգույցներըունենհիմնանորոգման, իսկտանիքըվերանորոգմանհրատապություն

Չարենցիփողոցիհմնանորոգում

ԿբեռնաթափիկենտրոնականՄ. Բաղրամյանփողոցըևհամայնքիկենտրոնը

գ. Ուրասար

Փողոցներիգիշերայինլուսավորություն

Փողոցներըհիմնականումանբարեկարգենորոնցլուսավորումըանհրաժեշտությունէ

Ջրամատակարարում

Բնակավայրինմատակարարվողջուրըչիհամապատասխանումպահանջվողպարամետրերին, ցանցըունիվերանորոգմանխիստանհրաժեշտություն

Գազաֆիկացում

Բնակավայրիգազաֆիկացումըկնպաստիշրջակաանտառներիպահպանմանըևկթեթևացնիհամայնքիբնակչիհոգսը

Փողոցներիվերանորոգում

Կենտրոնականփողոցըանհրաժեշտէասֆալտապատելմնացածփողոցներումիրականացնելխճապատմանևվերինպաստառիուղղմանաշխատանքներ

Համայնքայինկենտրոնիվերանորոգում

Համայնքայինկենտրոնըկդառնաբնակիչներիառօրյան կազմակերպելուվայր

Գերեզմանատանցանկապատում

Կպահպանիգերեզմանատունըընտանիկենդանիներիմուտքից

գ. Կաթնաղբյուր

Ջրամատակարարում

Գազաֆիկացում

Բնակավայրիգազաֆիկացումըկնպաստիշրջակաանտառներիպահպանմանըևկթեթևացնիհամայնքիբնակչիհոգսը

Փողոցներիվերանորոգում

Համայնքայինկենտրոնիվերանորոգում

Համայնքայինկենտրոնըկդառնաբնակիչներիառօրյան կազմակերպելուվայր

Գերեզմանատանցանկապատում

Կպահպանիգերեզմանատունըընտանիկենդանիներիմուտքից

Ստեփանավան համայնքի կանոնադրություն

KANONADRUTYUN (2ՄԲ)

Ստեփանավան, քաղաք Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզում։ Անվանվել է Ստեփան Շահումյանի անունով։

Աշխարհագրություն

Քաղաքը գտնվում է Ձորագետի հովտում, գետին հարակից հարթավայրի վրա, Բազումի լեռնաշղթայից հյուսիս։ Հեռավորությունը Երևանից 144 կմ է, Վանաձորից՝ 30 կմ։ Ծովի մակարդակից 1400 մ բարձրության վրա։

Կլիմա

Ունի բարեխառն չափավոր խոնավ կլիմա։ Միջին ջերմաստիճանը հունվարին -4,2 °C է, հունիսին՝ +16,7 °C, տեղումների տարեկան միջին քանակը՝ 683 մմ։ Ձմեռները ձյունառատ են։ Շրջակայքում կան անտառներ, բնական շինանյութերի մեծ պաշարներ։ Քաղաքն իր բնակլիմայական պայմանների շնորհիվ հանդիսանում է Հայաստանի առողջարանային բնակավայրերից մեկը։

Ստ. Շահումյանը Ստեփանավան քաղաքի կլիման և բնությունը համեմատել է Շվեյցարիայի բնության և կլիմայի հետ‌:

Պատմություն

Ստեփանավան քաղաքը դարերի պատմություն ունի։ Դեռևս մ. թ.ա. 2-րդից 1-ին դարերում Ստեփանավանն իր շրջակայքով կազմել է Մեծ Հայքի Գուգարք նահանգի Տաշիր գավառի մի մասը և մտել է Արտաշեսյան թագավորության մեջ։ Մ.թ. 1-ից 4-րդ դարերում եղել է Արշակունյաց թագավորության կազմում։ 385 թ.-ին Մեծ Հայքի բաժանումից հետո Տաշիր գավառի մեջ մնացել է հայկական մարզպանության կազմում։ 10-րդ դարում եղել է պատմական Տաշիր-Ձորագետի (Կյուրիկյանների) թագավորության մայրաքաղաքը՝ Լոռե բերդաքաղաքով։ Դավիթ Անհողինի (989-1048 թթ.) օրոք Կյուրիկյանների թագավորությունը հզորացավ և ընդլայնեց թագավորության տարածքները, իսկ Ստեփանավանի տարածքը “Լոռե” անվանումով կազմեց թագավորության կալվածքի մի մասը։ 1185 թ.-ից սկսած Ստեփանավանն իր շրջակա տարածքներով Լոռու կազմում տրվեց Զաքարյաններին։

1118-1122 թթ. վրաց թագավոր Դավիթ Շինարարը մաքրեց Լոռին թուրք սելջուկներից և այն միացրեց Վրաստանին։

1810 թ. տարածքը հանդես է եկել որպես քաղաք և կրել է Ջալալօղլի (“ջալալի որդի” թուրք.) անվանումը՝ ի պատիվ Արցախի իշխանական Հասան-Ջալալյաններ տոհմի։ Այս մասին է վկայում Ստեփանավանում գտնվող գերեզմանատան հուշաքարը՝ “Ավանս հիմնեց որդին իշխան Դավիթ Հասան-Ջալալյանց՝ 1810”։

1923 թ. ի պատիվ հեղափոխական գործիչ Ստեփան Շահումյանի Ջալալօղլին վերանվանվեց Ստեփանավան։

2010 թ. Ստեփանավան քաղաքը նշեց իր 200-ամյակը։